Prometheus logo
linkerzijde



Joris Luyendijk (12 december 2006)

Joris Luyendijk is journalist, gespecialiseerd in de Arabische en Islamitische wereld, en werkte als correspondent voor NRC Handelsblad en de NOS. Hij werd bekend als verslaggever vanuit diverse standplaatsen in het Midden-Oosten.
Luyendijk (1971, Amsterdam) studeerde politicologie, Arabisch en antropologie aan de Universiteit van Amsterdam. Hij publiceerde in Folia Civitaitis, NRC Handelsblad, Sum en Het Parool .
Hij studeerde een jaar in Cairo aan de universiteit. Het officiële doel van deze studie was een onderzoek naar de relatie tussen islam en democratie, maar eigenlijk was Luyendijk nieuwsgierig naar de vraag of je als westerling kunt integreren in een vreemde cultuur. Zijn belevenissen met leeftijdgenoten tekende hij op in zijn debuut Een goede man slaat soms zijn vrouw .
Sinds 2003 woont hij weer in Amsterdam. In augustus j.l. presenteerde Luyendijk het VPRO-interviewprogramma Zomergasten.

Een goede man slaat soms zijn vrouw 1998
Joris Luyendijk verbleef vanaf de zomer van 1995 dertien maanden in Egypte. Tijdens dit jaar onderging Luyendijk een ware cultuurschok. Alle beelden die de westerse maatschappij over ontwikkelingslanden voorschotelt, worden van tafel geveegd. De titel doet vermoeden dat Luyendijk afgeeft op het stereotype beeld van de fundamentalistische moslim die vrouwen onderdrukt, maar het tegendeel is waar: de zin ' Een goede man slaat soms zijn vrouw' tekende hij op uit de mond van een hoog opgeleide, liberaal denkende vrouw.

D e Volkskrant: 'De denkwereld van jonge Egyptenaren die tot de intelligentsia van het land willen behoren wordt blootgelegd.' 'Onthullende en bij tijd en wijle hilarische kijk op de moraal van de Egyptische jeugd. Vrij Nederland: ‘ Een meesterstuk.'
HP/De Tijd : Scherp oog voor absurde misverstanden.'

Een tipje van de sluier 2004
Ruim één miljard mensen op de wereld zijn moslim. Maar wat betekent dat? Moeten vrouwen sluiers dragen en mannen baarden? Wat is de positie van joden, christenen of homoseksuelen? En hoe zit het met de ramadan of het drinken van alcohol? Vragen die steeds meer gesteld worden omdat steeds meer mensen in het Westen in aanraking komen met de islam, op vakantie, op het werk, op school of privé. In Een tipje van de sluier geeft Joris Luyendijk in kort bestek een globaal overzicht van de diversiteit van de islam. Hij besteedt aandacht aan de geschiedenis, aan de islam in theorie en praktijk, de controverses, het moslimfundamentalisme en aan de islam in Nederland. Met talloze feiten en kleurrijke voorbeelden uit heden en verleden biedt hij in dit helder geschreven, laagdrempelige boekje een eerste kennismaking met de islam.

NRC Handelsblad: 'Alles wat u altijd wilde weten over de islam, maar niet durfde te vragen.'
Jury Gouden Pennetje: 'Een uitstekend schrijver. Hij denkt, zoekt en schrijft met de onbevangenheid van iemand die nog geen kant heeft gekozen in een uitzichtloos conflict.'

Het zijn net mensen

Veel van wat wij op het nieuws te zien krijgen is niet het topje van de ijsberg: het is zonder juiste context vervormd nieuws, getuige Het zijn net mensen (2006) van een integere verslaggever.

Luyendijk: Het gaat over mijn tijd als correspondent Midden-Oosten, tussen 1998 en 2003. Ik probeer te laten zien dat nieuwsmedia maar een minuscuul deel van de werkelijkheid kunnen laten zien. Dit minuscule deel is zwaar gefilterd, vervormd en gemanipuleerd, maar het wordt door kijkers, lezers en luisteraars thuis aangezien voor de werkelijkheid. Nieuwsmedia laten hun publiek ook in die waan want eerlijk zeggen dat je niet kunt weten wat er speelt in Egypte, is commerciële zelfmoord.

Vijf jaar lang was Joris Luyendijk correspondent voor de Arabische wereld. Hij liep vluchtelingenkampen af en sloppenwijken, joodse nederzettingen en fundamentalistische bolwerken. Hij sprak met terroristen en bezetters, met slachtoffers, daders en hun familie. Hij doorstond beschietingen en bombardementen, doodsbedreigingen en zelfmoordaanslagen, bezetting, terreur en oorlog… Hoe meer hij zelf meemaakte, hoe meer het begon te knagen. Want wat gaapte er een kloof tussen wat hij als correspondent met eigen ogen zag, en wat hij daarvan kon laten zien op radio, tv en in de krant. In Het zijn net mensen probeert Luyendijk iets van die kloof te dichten. Met pakkende voorbeelden en vol humor legt hij uit waarom het zo moeilijk is om iets van het Midden-Oosten te begrijpen, en welke rol de massamedia daarin spelen.

Wie zijn geordende wereldje op orde wil houden, kan dit boek maar beter links laten liggen. Wie al in de smiezen had dat de M van media ook de beginletter is van manipuleren, heeft er een goeie aan. Wie zijn vooroordelen bevestigd dan wel ontkracht wil zien, schiet ook weer mis. In Het zijn net mensen staat geen enkel (voor)oordeel. Het is een journalistieke poging om te registreren wat er gebeurt in dictaturen, en waarbij de auteur tijdens zijn correspondentschap voortdurend op een zijden draadje heeft moeten manoeuvreren. Wat is er precies aan de hand, maar wat wil de redactie daarvan uitzenden, want die is op haar beurt weer gehouden aan een andere dictatuur: wat het kijkerspubliek wil zien/weten en waarbij ze wegzappen.

Trouw : ‘Met kennis van zaken en humor geschreven. Wat dat betreft mag je hopen dat het gelezen zal worden door iedereen die een kant-en-klare mening of oplossing heeft voor de conflicten in het Midden-Oosten. (…) Stijgt uit boven het doorsnee correspondentenboek.’
HP/De Tijd
: ‘Luyendijk kan goed observeren, zijn stijl is vlekkeloos en aan zelfspot ontbreekt het hem gelukkig niet, wat het allemaal des te leuker en aantrekkelijker maakt.’
Elsevier
: ‘Voor journalisten is dit boek een fonkelende must, voor de tv-kijker, radioluisteraar en krantenlezer evenzeer.’
D e Volkskrant
: ‘Luyendijk onderbouwt zijn stelling met vaart, verve en veel sappige anekdotes.’